دعاوی کیفری

دعاوی کیفری را در حالت کلی می توان به انواع زیر تقسیم نمود:

جرم علیه حقوق مالی اشخاص

جرم علیه حقوق معنوی اشخاص

جرم نفی کننده عفت و اخلاق عمومی

جرم علیه امنیت داخلی و یا خارجی

جرم و تخلف رانندگی

جرم علیه حقوق خانواده

هتک حرمت املاک دیگران

جرم علیه تمامیت جسمانی اشخاص

محصولات کشاورزی فرآوری نشده.

جرم مرتبط با مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر

و…

جرایم کیفری

مجموعه ای اعمال و رفتاری است که توسط قانون مجازات اسلامی برچسب جرم به آن ها زده شده است. بر اساس ماده ۲ قانون مجازات اسلامی هر رفتاری که به واسطه فعل یا ترک فعل انجام شود و در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم تلقی می‌شود. اگرفردی اعمالی را انجام دهد که این اعمال توسط قانون برای آن ها مجازات در نظر گرفته شده باشد در اصطلاح حقوقی می گویند که جرم انگاری شده است. مواردی مانند کلاهبرداری، ضرب و جرح، قتل، توهین و … نمونه هایی از جرایم کیفری هستند.

در تعریف جرم رو 3 بخش لازم است:

بخش ماده قانونی: به صورت خلاصه می توان گفت که عملی جرم حساب می شود که برای آن عمل در قانون یک ماده قانونی پیش بینی شده باشد و در قانون مجازان جرم انگاری شده و برای آن عمل مجازات هم پیش بینی شده باشد.

بخش مادی (رفتار فیزیکی مجرمانه): بهش مادی جرم یعنی عمل جرم انجام شود و فقط نیت کردن به انجام آن عمل مجرمانه کافی و قابل قبول نیست. بدین ترتیب در صورت عدم انجام، جرم انجام نشصورت نگرفته است.

بخش روانی: ( سوء نیت و اگاهی به عمل مجرمانه): بخش روانی جرم به این معنا است که آگاهی به عمل مجرمانه و سوء نیت وجود دارد. پس شخصی که فاقد هوشیاری یا فاقد اراده باشد، از مسئولیت کیفری معاف خواهد بود

انواع دادگاه کیفری

دادگاه کیفری دادگاهی است که به موضوعات کیفری که در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است رسیدگی می کند. جرایم کیفری با توجه به  ماهیت و گستردگی که دارند در یکی از مراجع قضایی زیر که مختص به آن جرم است مورد بررسی و حکم واقع می شوند:

کیفری یک

کیفری دو

اطفال و نوجوانان

دادگاه عمومی

دادگاه انقلاب

دادگاه نظامی

دادگاه ویژه روحانیت

جرم نفی کننده عفت و اخلاق عمومی

دادگاه کیفری یک

دادگاه کیفری یک د،ادگاه کیفری استان سابق است که صلاحیت رسیدگی به جرایم سنگین مانند موارد زیر را دارد::

قتل: جرمی که مجازات آن سلب حیات است.

جرایمی که مجازات آن قطع عضو است. (سرقت حدی). همچنین جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیشتر از آن.

جرایمی که مجازات آنها حبس ابد است.

جرایمی که موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر باشند.

جرایم  مطبوعاتی و سیاسی

دادگاه کیفری دو

رسیدگی به جرایم به صورت عام در دادگاه کیفری دو انجام می شود. مواردی مانند توهین، تهدید، تخریب، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، تخریب، خیانت در امانت و …در این دادگاه بررسی می شود. البته رسیدگی به موارد استثنائی مثل قتل در دادگاه کیفری یک رسیدگی می شود.

دادگاه انقلاب

جرایمی که علیه امنیت داخلی و خارجی، محاربه، افساد فی الارض، بغی، کلیه  جرایم مرتبط با مواد مخدر، تبانی و اجتماع علیه جمهوری اسلامی ایران، تخریب و اتلاف اموال به هدف مقابله با نظام ، توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و مقام رهبری و …

دادگاه اطفال و نوجوانان

وظیفه دادگاه اطفال و نوجوان رسیدگی به جرایم اطفال و افراد کمتر از 18 سال تمام شمسی است. در صورتی که کودک یا نوجوان کمتر از 18 سال مرتکب جرمی شود که در صلاحیت دادگاه انقلاب یا کیفری یک است به جرم آنان در دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان رسیدگی می شود. لازم به ذکر است شرایط و مراتب رسیدگی در این دادگاه با دادگاه های کیفری متفاوت است.

دادگاه نظامی

دادگاه نظامی وظیفه رسیدگی به جرایم خاص نظامی که افسران نظامی یا انتظامی  انجام وظایف شغلی خود مرتکب می شوند با توجه به نوع جرم در صلاحیت دادگاه نظامی یک یا دو تهران است. همچنین جرایم عمومی افسران نظامی و انتظامی در دادگاه کیفری یک یا دو رسیدگی می شود.

افراد شاغل در ارتش، سپاه پاسداران و ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی، همچنین شاغلینی که مشمول قانون نیروی انتظامی و کارکنان وظیفه هستند از مهم ترین افرادی هستند که به جرایم شغلی آنان در دادگاه نظامی، رسیدگی می گردد.

دادگاه ویژه روحانیت

دادگاه ویژه روحانیت همانطور که از اسم آن مشخص است وظیفه رسیدگی به جرایم عمومی و جرایمی که بر خلاف شان روحانیت است که روحانیون مرتکب آن می شوند را بر عهده دارد.این دادگاه دارای روال کاری متفاوتی نسبت به سایر دادگاه ها را دارد.

وکیل دعاوی کیفری

وکیل پایه یک است که پروانه وکالت خود را به صورت رسمی از کانون وکلای دادگستری دریافت کرده است. وکیل دعاوی کیفری نسبت به تمامی قوانین کیفری و جزایی ایران که شامل آیین دادرسی کیفری، قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب اطلاعات تسلط دارد.